نقش ویژگی های توپوگرافی، خاکی و اقلیمی بر ذخیره کربن آلی خاک دیم زارهای استان کرمانشاه

ذخیره سازی وترسیب کربن در خاک یکی از روش های کاهش مقدار گاز دی اکسیدکربن اتمسفر محسوب می شود. بنابراین، با شناخت عامل‏های مختلف تأثیرگذار بر ذخیره کربن در خاک، می توان به ارتقاء باروری خاک و حفظ محیط زیست کمک کرد. به این منظور، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر ویژگی های فیزیکی خاک بر مقدار ذخیره کربن در دیم زارهای حوضه آبخیز سرفیروزآباد کرمانشاه انجام شد. پس از تفکیک حوضه به مناطق همگن، نمونه برداری به صورت نظام مند (سیستماتیک) تصادفی و مرکب انجام شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، ویژگی های بافت، درصد آهک و سنگ ریزه و کربن آلی خاک اندازه گیری و در پایان ذخیره کربن آلی خاک محاسبه شد. سپس، با استفاده از روش های رگرسیون گام به گام، تحلیل عاملی و خوشه ای، شاخص های مؤثر بر ذخیره کربن در خاک شناسایی شد. نتایج تحلیل خوشه ای نشان داد سه متغیر درصد آهک، سیلت و درصد اشباع خاک از مهم ترین مشخصه های تأثیرگذار بر ذخیره کربن آلی خاک است. مدل رگرسیونی محاسبه شدهبا سه متغیر مذکور توانایی پیش بینی حدود 33 درصد تغییرات ذخیره کربن با ضریب همبستگی 57/0را دارد. هم چنین، تحلیل خوشه ای با ضریب کارایی 32/0، برای پیش بینی اثرات ویژگی های فیزیکی بر ذخیره کربن در خاک می تواند مورد بهره جویی قرار گیرد. لذا، متغیرهای خاکی نسبت به عامل‏های توپوگرافی و اقلیمی در برآورد ذخیره کربن خاک تأثیر بیشتری دارند که باید به بهبود شرایط خاک به منظور حفظ ذخایر کربن خاک توجه بیشتری شود.